تراکنش فروش فیلترشکن‌ها 500 میلیارد تومان شد

 حدود هشت ماه است که از فیلترینگ اینترنت در ایران می‌گذرد و این موضوع هیچ نتیجه‌ای جز ایجاد رونق در بازار فیلترشکن و زحمت و هزینه برای مردم نداشته است.

از اوایل مهرماه سال گذشته تا امروز که دولت تلاش کرد اپلیکیشن‌ها، سکوها و حتی برخی سایت‌های داخلی را جایگزین آنچه مسدود کرده معرفی کند، بازار دانلود، ارسال و خرید و فروش فیلتر شکن‌ها داغ شد؛ بازاری که اظهار نظر‌ها درباره آن، از اعتراض به هشدار رسیده است.

جلال رشیدی کوچی نماینده مجلس ازجمله معترضانی است که در این باره هشدار داده است. او درتوییتی به بی ثمر بودن تلاش دولت در بیرون کشاندن مردم از اپلیکیشن های فیلتر شده اشاره می‌کند و تنها دستاورد فیلترینگ را ایجاد رونق در بازار فیلترشکن و حمت و هزینه برای مردم می‌خواند.

مشاهده‌ها حاکی از آن است که در میان ده برنامه از برترین اپلیکیشن‌های رایگان گوگل پلی، شش برنامه را فیلترشکن‌ها تشکیل داده اند. حالا اما با سکه شدن بازار فیلترشکن‌های پولی، مساله ابعاد اقتصادی نیز به خود گرفته است. فیلترشکن پولی که تعبیر درست آن، ارائه کانفیگ‌هایی متصل به کشورهایی است که با سرعت اینترنت مناسب و بدون فیلتر هستند، در بسته هایی با زمان و حجم محدود و در قیمت‌های مختلفی به مشتریان ارائه می‌شود. به گفته مهدی مصلحی کارشناس امنیت فضای مجازی، تراکنش فروش فیلترشکن‌های پولی از ماهانه ۵۰ میلیارد تومان در سال ۹۷، اکنون به عدد به ماهانه ۵۰۰ میلیارد تومان رسیده است.

همچنین فروشندگان می‌گویند که باید هربار مبلغی را به یورو برای خرید هاست جدید، به شرکت‌های خارجی پرداخت کنند و پس از آن می‌توانند آن را به چندین نفر فروخته، برای آنها محدودیت حجم و زمان مصرف اعمال کنند و سودی تا حدود سیصد درصد به جیب بزنند. بعضی افراد نیز تنها برای داشتن کانفیگ شخصی، این مسیر را طی می‌کنند و ریسک قوانین تعیین تکلیف نشده تجارت فیلترشکن را به جان نمی خرند. جرم انگاری خرید و فروش فیلترشکن، مساله ای بود که از ابتدای رونق آن، بارها مطرح شد. بعد از مدتی مشخص شد که آیین نامه کارآمدی وجود ندارد و حالا تلاش می‌شود، مساله از نو بررسی و خلا قانونی آن نیز برطرف شود.

با این تفاسیر می‌توان گفت که برخلاف آمار و ارقام افزایشی و البته عجیب تعداد کاربران پلتفرم های داخلی، که عیسی زارع پور وزیر ارتباطات هربار آن را در تاکید بر موفقیت سکوهای داخلی اعلام می‌کند، سیاست فیلترینگ -همانطور که سال ۹۷ در خصوص تلگرام پاسخگو نبود- اکنون نیز موفق نخواهد شد که کاربران را از اینستاگرام و واتس اپ بیرون بکشد. به طوری که به جای ایجاد رقابت بین سکو‌های داخلی با یکدیگر یا حتی سکوهای داخلی و خارجی، اکنون رقابت تنها در میان فیلترشکن‌هاست که در میان آنها بعضا حتی انحصار نیز شکل گرفته است.

به این ترتیب اعمال فیلترینگ، غیر از ایجاد هزینه‌های زیرساختی برای خود دولت و خروج سرمایه از ایران، نه تنها تلاش‌ها برای خروج مردم از پلتفرم‌های فیلتر شده را ناکام گذاشته، بلکه حالا با تحمیل هزینه‌های گزاف برای کاربران، رفاه و امنیت حریم خصوصی آنان را نیز تهدید می‌کند.