نرخ تورمی شیر، گریبان مصرفکننده را گرفت
حذف یارانه شیر، افزایش قیمت نهادههای دامی و تغییر جیره دامها و کشتار بخشی از آنها به دلیل عدم توجیه اقتصادی آن به گفته کارشناسان در سالهای اخیر موجب کاهش تولید و مصرف شیر و تعطیلی کارخانجات شده است.
دهه ۸۰ اوج تبلیغات مصرف شیر در ایران بود که از پیامهای بازرگانی تلویزیونی و رادیویی گرفته تا توزیع آن در مدارس مردم را به افزایش مصرف این محصول لبنی تشویق میکرد.
افزایش تولید شیر یکی از سیاستهای برنامهریزان و دولتمردان کشور است، به گونه ای که در برنامههای سوم و چهارم توسعه، انجام سرمایهگذاری در تولید و تبلیغات شیر و فرآوردههای آن به منظور افزایش مصرف این محصول مورد تاکید بود.
میزان مصرف توصیه شده شیر توسط سازمان بهداشت جهانی ۱۶۰ کیلوگرم به ازای هر فرد بالغ در سال اعلام شده و این در حالی است که به گفته محمدرضا بنی طبا، سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی کشور سرانه مصرف شیر در ایران ۷۰ کیلوگرم است.
نکته جالب توجه این است که سرانه مصرف شیر در ایران در اواخر دهه ۸۰، حدود ۱۱۰ کیلوگرم بود که با اجرای طرح هایی همچون توزیع شیر در مدارس تا حدی این وضعیت نزدیک به میانگین جهانی شده بود.
توزیع شیر در مدارس از اوایل دهه ۸۰ آغاز شد و در سال ۱۳۹۶ به دلیل افزایش قیمت لبنیات و عدم تامین اعتبار مورد نیاز آن قطع شد و اینگونه همه تلاشها و هزینه هایی که در یک دهه انجام شده بود طی چند سال نقشه برآب شد و بار دیگر سرانه مصرف شیر در وضعیتی تقریبا بحرانی قرار گرفته است.
جلوگیری از پوکی استخوان، استحکام دندانها، افزایش بهره هوشی در کودکان از جمله آثار مثبت مصرف شیر و فرآوردههای آن بوده که همواره توسط پزشکان و کارشناسان اعلام شده است و افزون بر این یکی از مواردی که اهمیت مصرف این محصول لبنی را افزایش داده، کمبود کلیسم در رژیم غذایی ایرانیهاست.
پژوهشهایی هم که در سالهای گذشته انجام شد نشان داد، مشارکت دانش آموزان باعث افزایش مصرف شیر و فرآوردههای آن در خانواده شده است و به همین دلیل پژوهشگران پیشنهاد کردند از این مهم به عنوان استراتژی اساسی در راستای ارتقای سلامت خانواده استفاده شود.
شرایط ایران در مصرف سرانه شیر نسبت به کشورهای توسعه یافته مطلوب نیست و در این بین استانهای کمتر توسعه یافتهای هم چون کردستان که درآمد سرانه مردم آن پایین تر از میانگین کشوری است، اگرچه براساس آمار اعلامی نسبت به سطح کشور وضعیت بهتری دارد ولی شرایط تولید در کارخانجات شیر استان خلاف این را میرساند.
براساس آمار اعلامی سرانه مصرف شیر در کردستان ۵۹ کیلوگرم بوده که نسبت به ۷۰ کیلوگرم کشوری بیشتر است ولی نکته مهم اینجاست که این سرانه نسبت به سه سال گذشته که از سوی مسئولان این استان ۱۰۴ کیلوگرم اعلام شده بود، ۴۵ کیلوگرم کاهش داشته است.
حذف یارانه شیر، افزایش قیمت نهادههای دامی و تغییر جیره دامها و کشتار بخشی از آنها به دلیل عدم توجیه اقتصادی آن به گفته کارشناسان در سالهای اخیر موجب کاهش تولید و مصرف شیر و تعطیلی کارخانجات شده است.
قیمت شیرخام از هر کیلوگرم ۱۲ هزار به ۱۵ هزار تومان افزایش پیدا کرده است و این افزایش هم خواه ناخواه بر روی محصولات تولیدی هم تاثیرگذار خواهد بود چراکه واحدهای تولیدی برای اینکه فعالیتشان توجیه اقتصادی داشته باشد مجبور به افزایش نرخ محصولاتشان خواهد شد.
حال با وجود اینکه شاهد کاهش سرانه مصرف شیر هستیم و افزایش نرخ آن هم بی شک مصرف را کمتر هم میکند، میطلبد دولتمردان اقدامات حمایتی هم از مردم به ویژه قشر آسیب پذیر و هم واحدهای تولیدی در سال مهار تورم و رشد تولید داشته باشند.
حال میطلبد دولتمردان اقدامات حمایتی هم از مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر و هم واحدهای تولیدی شیر در سال مهار تورم و رشد تولید داشته باشند.نکته حائز اهمیت دیگر این است که براساس برآوردهای انجام شده جمعیت ایران به سمت سالمندی در حال پیش رفتن است و متخصصان تغذیه هم از کاهش مصرف شیر و در نتیجه افزایش هزینههای درمان که بخش زیادی از آن هم بر دولت تحمیل خواهد شد، ابراز نگرانی کردند.
حال که شیر و فرآوردههای آن در لبه سبدغذایی مردم به ویژه دهک هایی کم درآمد جامعه قرار گرفته است و با هر تکان و حرکتی امکان حذف آن وجود دارد و این اتفاق میتواند صدمات و آسیبهای زیادی به دنبال داشته باشد، امید میرود دولتمردان تدبیر اساسی برای این مهم بیندیشند.